دست دولت در جیب برنجکاران

رشد ۱۰۱ درصدی واردات برنج خارجی و رکود مطلق بازار برنج ایرانی

طبق امار گمرگ ایران ، دولت در حالی رکورد واردات برنج را شکسته است که بیش از شش ماه از فصل برداشت برنج توسط کشاورزان میگذرد و بررسی های میدانی حکایت از عدم فروش و تلنبار ۵۰ درصدی برنج روی دست کشاورزان دارد .

به گزارش تالشان نیوز طی سالهای گذشته وضعیت بازار محصول استراتژیک برنج در کشور ، همزمان با نوسانات ارزی و شرایط ملتهب اقتصادی کشور دست خوش وضعیت ناپایدار شدیدی شده است .

افزایش هزینه های تولید و حضور منسجم و سازماندهی شده دلالان ، عدم نظارت ، اتخاذ سیاست های غلط تنظیمی در بازار و تحمیل سیاست های دستوری توسط دولت ، از جمله عدم صادرات برنج ایرانی ، همگی دست به دست داده تا قیمت برنج ایرانی به شدت افزایش یافته و با توجه به کمبود آن به نسبت میزان مصرف کل کشور ، به کالای لوکس تبدیل شود.

همه ساله با توجه به این شرایط دولت تنها راهکار تنظیم بازار و تعدیل و یا کنترل قیمت ها را در واردات برنج خارجی میبیند تا بتواند با واردات برنج از کشورهای تایلند و هند و پاکستان که به مراتب از کیفیت و قیمت نازلتری نسبت به برنج ایرانی برخوردار میباشد برنج را در سبد خانوار دهک های پایین جامعه حفظ کند .

به هر ترتیب این سیاست و نگاه دولت و حتی حاکمیت به برنج ایرانی طی سالهای اخیر ادامه داشته و علی رغم فاصله از شرایط ایده ال رضایتمندی کلی را نزد کشاورزان هم ایجاد کرده بود.

برخورد دولت سیزدهم با بازار برنج

اما نحوه اجرای این سیاست ها در دولت سیزدهم شرایط خاصی را در بازار برنج رقم زده است .

در حالی که در اوایل فصل برداشت ، بخشی از محصول برنج به طور مثال برنج هاشمی با قیمت حدود ۱۰۰ هزار تومان از دست کشاورزان خارج و به بازار عرضه شد اما به یکباره این محصول با افزایش قیمت نجومی و تا حتی تا ۱۲۰ تا ۱۴۰ هزار تومان میان مصرف کنندگان توزیع گردید.

و عملا سود حاصل از این افزایش قیمت را دلالان بدون هیچ رنجب به جیب زدند و عملا کشاورزان سهمی در این افزایش قیمت نداشتند.

حال با گذشت بیش از شش ماه از برداشت محصول برنج شرایط خاصی در بازار برنج حاکم بوده و نه تنها از افزایش قیمت خبری نیست بلکه بررسی ها نشان میدهد  بیش از ۵۰ درصد برنج کشاورزان روی دستشان مانده است و نمیتوانند برنج خود را حتی با قیمت بسیار پایین تر بفروشند.

با وجود آنکه بخشی از شرایط حاکم در بازار برنج به وضیعیت اقتصادی کشور برمیگردد که خانوار ها را در تنگای اقتصادی قرار داده و توانایی خرید برنج را کاهش داده است .

اما بخشی دیگر از وضعیت موجود نیز به اتخاذ سیاسیت های دولت برمیگردد

خبرگزاری ایسنا روز چهارشنبه مورخ ۶ اردیبهشت در آماری به نقل از گمرک ایران نوشته است دولت سیزدهم رکورد واردات برنج را شکسته است .

در این گزارش همچنین به رشد ۱۰۱ درصدی امار واردات برنج اشاره شده است.

همین امار کافیست تا یکی از دلایل رکود رونق بازار برنج مشخص گردد بازاری که دارای ممنوعیت برای صادرات است اما واردات سنگین آن باعث میشود مصرف کنندگان با توجه  به اختلاف قیمت موجود به برنج خارجی روی بیاورند .

در چنین شرایطی کشاورز و برنج کار ایرانی چاره ای جز در مقاومت برای فروش و یا کاهش قیمت محصول خود ندارد .

نکته ی قابل تامل در این مواجهه دولت با کشاورزان آنجاست که به فرص دولت با این سیاست ها باعث کاهش قیمت برنج ایرانی شد.

اما باید در نظر داشت پایداری این سیاست ها نه به کاهش قیمت بلکه به سر به سر شدن هزینه تولید و فروش محصول برنج و تضرر کشاورزان خواهد انجامید .

و نتیجه اعمال این سیاست ها به دلیل عدم سوددهی تولید ، تهدید تبدیل اراضی کشاورزی به کاربری های غیر را در بر خواهد شد.

گفتنیست طی روزهای گذشته نمایندگان استان های شمالی از جمله حسن محمدیاری نماینده حوزه انتخابیه تالش و همچنین رضا حاجی پور نماینده آمل نسبت به سیاست های اتخاذی وزارت صمت و کشاورزی در خصوص بازار برنج تذکراتی ارائه داشتند با این حال دولت نقشه ی راه مشخصی پیش روی کشاورزان قرار نداده است و کشاورزان با اضطراب فروش محصوص خود به استقبال فصل جدید کشاورزی خواهند رفت.