روایت بی تدبیری در سد شفارود

خاک سوءمدیریت روی میلیون‌ها یوروی دپو شده در انبار ماشین‌آلات شفارود

خاک سوءمدیریت روی میلیون‌ها یورو دپو شده در انبار ماشین‌آلات شفارود به عنوان بخشی از ناکارآمدی مربوط به این پروژه نشان می‌دهد تراژدی پروژه نیمه‌تمام سد شفارود ادامه دارد و این پروژه با میلیاردها تومان ماشین‌آلات بلااستفاده و هدررفت منابع ملی، به نمادی از ناکارآمدی و بی‌تدبیری بدل شده است

به گزارش تالشان نیوز به نقل از مجله خبری تپور؛ در حالی که پروژه سد شفارود با هدف تأمین آب و توسعه زیرساخت‌های شمال کشور تعریف شده بود، اکنون بخش قابل‌توجهی از سرمایه ملی در سوله‌های متروکه صومعه‌سرا خاک می‌خورد؛ ده‌ها دستگاه ماشین‌آلات سنگین راه‌سازی و معدنی که ارزش آن‌ها بنا بر برآوردهای اولیه، بیش از هزار میلیارد تومان است.

بر اساس گزارش‌های میدانی و تأیید منابع محلی، مأموران اداره تعزیرات حکومتی وقت صومعه‌سرا به‌دنبال دریافت گزارش مردمی از وجود خودروهای سنگین در یکی از کارخانه‌های متروکه، با حکم قضایی وارد محل شدند و با ده‌ها دستگاه ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی پیشرفته مواجه شدند که با نگهبانان غیربومی و دوربین‌های مداربسته محافظت می‌شدند. بررسی‌ها نشان داد این ماشین‌آلات متعلق به شرکت آب منطقه‌ای گیلان و مرتبط با پروژه سد شفارود هستند.

تحقیقات اولیه مشخص کرد که این تجهیزات با استفاده از فاینانس خارجی و منابع ارزی کشور در قالب قرارداد ساخت سد، از چین وارد شده‌اند و قرار بود به‌عنوان بخشی از پرداخت دستمزد پیمانکار (شرکت ژیان) مورد تهاتر قرار گیرند. اما با توقف پروژه و تغییرات مدیریتی، این ماشین‌آلات به‌جای به‌کارگیری در عملیات عمرانی، سال‌هاست در انبارهای صنعتی صومعه‌سرا رها شده‌اند.

با وجود ارزش بالای این تجهیزات و ابهامات جدی در نحوه تأمین و نگهداری آن‌ها، بررسی‌ها تاکنون صرفاً از منظر تعزیراتی انجام شده و ابعاد مالی، قراردادی و ترک فعل مدیریتی آن هنوز از سوی نهادهای نظارتی مورد ارزیابی دقیق قرار نگرفته است.

مطابق ماده ۱۸ آیین‌نامه معاملات دولتی، اموال غیرمنقول و تجهیزات خریداری‌شده در چارچوب طرح‌های عمرانی باید به‌صورت رسمی در حساب طرح مربوطه ثبت شود، اما شواهد نشان می‌دهد در پروژه سد شفارود، ردیابی مالی و مالکیتی این اموال شفاف نیست.

از سوی دیگر، هم‌زمان با این تعلل‌ها، کارگران شرکت پیمانکاری ژیان و پیمانکاران جزء، بارها به دلیل عدم دریافت حقوق و معوقات خود دست به اعتراض زده‌اند؛ اعتراضاتی که با وعده‌های بی‌نتیجه مدیران پروژه مبنی بر پرداخت از محل فروش آهن‌آلات مازاد روبه‌رو شده است.

کارشناسان فنی می‌گویند «بسیاری از این ماشین‌آلات که سال‌ها در شرایط غیراستاندارد و بدون نگهداری مناسب در انبارهای متروکه رها شده‌اند که بخش عمده‌ای اصلا کاربری سدسازی نداشته و مناسب کار معدن است، اکنون نیازمند اورهال کامل و تعویض لاستیک‌ها، سیستم‌های هیدرولیک و قطعات فرسوده هستند؛ فرایندی که به گفته‌ی منابع مطلع، میلیاردها تومان هزینه جدید بر دوش دولت و شرکت آب منطقه‌ای می‌گذارد. به این ترتیب، هزینه‌های استهلاک و بازسازی تجهیزات متروکه عملاً به هدررفت چند میلیون یورویی دیگر در پروژه‌ای می‌افزاید که از ابتدا قرار بود نماد توسعه و بهره‌وری در شمال کشور باشد.»

در این میان، آنچه بیش از خودِ هدررفت سرمایه‌ها نگران‌کننده است، بی‌عملی و بی‌تفاوتی آشکار شرکت آب منطقه‌ای گیلان در قبال این وضعیت است. با وجود افشای موضوع، گزارش‌های رسمی و تذکرات مکرر نهادهای نظارتی، هنوز هیچ اقدام جدی برای تعیین تکلیف ماشین‌آلات دپو‌شده، ارزیابی خسارات یا بازگرداندن سرمایه‌ها به چرخه‌ی عمرانی کشور انجام نشده است.

به گفته برخی منتقدان، به نظر می‌رسد مدیریت فعلی آب منطقه‌ای، عزم و اراده‌ای برای جلوگیری از ادامه‌ی این هدررفت ندارد و ترجیح داده است با سکوت، ماجرا را به گذر زمان بسپارد؛ رویکردی که عملاً به معنای تداوم اتلاف منابع ملی و بی‌اعتنایی به حقوق عمومی است.

 ماجرای دپوی این ماشین‌آلات نه‌تنها نماد مدیریت ناکارآمد در پروژه‌های ملی است، بلکه تصویری تلخ از هدررفت سرمایه و بی‌انضباطی مالی در طرح‌های فاینانس خارجی ارائه می‌دهد؛ موضوعی که بدون شفاف‌سازی، می‌تواند اعتماد عمومی به پروژه‌های بزرگ عمرانی را بیش از پیش تضعیف کند.

اما ماجرای سد شفارود در همین‌جا پایان نمی‌یابد. بررسی‌های میدانی و اسناد به‌دست‌آمده نشان می‌دهد این پروژه ابعاد دیگری نیز دارد؛ از قراردادهای مالی مبهم تا نحوه‌ی تخصیص منابع و سرنوشت فاینانس خارجی که هنوز شفاف نشده است.

به‌زودی، در گزارش‌های بعدی و بر پایه‌ی اسناد رسمی و مکاتبات داخلی دستگاه‌ها، بخش‌های بیشتری از این پرونده منتشر خواهد شد شاید این بار، شاهد توقف هدررفت منابع ملی و بازگرداندن اعتماد عمومی به مدیریت پروژه‌های عمرانی کشور باشد.