آسیب‌شناسی اجتماعی فقدان کنارگذر در شهرستان تالش

جان‌هایی که در سکوت مسئولیت‌گریزان از دست می‌روند

تالشان نیوز یادداشتی از دکتر پویا پوراحمدی

تالش، شهری‌ست با پیشینه‌ای غنی، فرهنگی پویا و مردمی شریف و پرتلاش. اما سال‌هاست با زخمی مزمن دست‌به‌گریبان است: نبود کنارگذر شهری. مشکلی که شاید در ظاهر صرفاً یک نقص عمرانی یا کاستی در زیرساخت‌های شهری باشد، اما در واقع به بحرانی انسانی، اجتماعی، روانی و فرهنگی تبدیل شده است.

نبود کنارگذر باعث شده است که خودروهای سنگین، کامیون‌ها و ترددهای بین‌شهری و ترانزیتی، مستقیماً از دل بافت مسکونی عبور کنند؛ خیابان‌هایی که هر روز محل رفت‌وآمد کودکان، دانش‌آموزان، سالمندان، کارگران و خانواده‌هاست. مسیری که باید در خدمت آسایش و امنیت مردم باشد، اکنون به قتلگاهی بی‌رحم برای عابران، به‌ویژه جوانان شهر، بدل شده است.

این وضعیت، صرفاً یک بی‌برنامگی ساده نیست؛ بلکه نمادی از نابرابری در بهره‌مندی از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی‌ست. مگر نه اینکه امنیت جانی و حق عبور ایمن، از اصول نخستین حقوق بشر و عدالت اجتماعی است؟ چگونه ممکن است در قرن بیست‌ویکم، در کشوری که توان اجرای بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی را دارد، ساخت یک کنارگذر ساده این‌چنین به تعویق بیفتد و هر روز بهای آن با جان مردم پرداخت شود؟

اما آنچه از خود بحران نیز نگران‌کننده‌تر است، عادی شدنِ فاجعه است؛ در ذهن مردم و حتی مسئولان. گویی تصادف، مرگ، سوگ، صدای آژیر آمبولانس و عزاداری، بخشی طبیعی از زندگی روزمره در تالش شده است. این عادت به رنج، یکی از خطرناک‌ترین آسیب‌های اجتماعی‌ست که جامعه را از درون می‌فرساید.

از منظر روانی، این وضعیت به افزایش اضطراب جمعی، ترس، پرخاشگری، کاهش احساس امنیت اجتماعی و بی‌اعتمادی نسبت به نهادهای مسئول منجر شده است. در بُعد فرهنگی نیز، این بحران هویت شهری و حس تعلق اجتماعی را تضعیف کرده؛ زیرا وقتی مردم احساس کنند حتی در شهر خود ایمن نیستند، دلبستگی‌شان به آینده، به شهر، و حتی به سرزمین‌شان سست می‌شود.

نبود کنارگذر در تالش، صرفاً یک مشکل فنی یا عمرانی نیست؛ بلکه مسئله‌ای‌ست که مستقیماً با جان انسان‌ها، کرامت اجتماعی و امنیت روانی جامعه گره خورده است. از این‌رو، نباید رسیدگی به آن در سطح شورای شهر یا شهرداری متوقف بماند. این بحران نیازمند ورود مسئولانه‌ی دولت، وزارت کشور، وزارت راه و نهادهای نظارتی کلان کشور است.

تالش امروز به تدبیر نیاز دارد، نه تسکین موقت. نیازمند اراده‌ای جمعی‌ست برای آغاز پروژه‌ای زیرساختی که هزینه‌ی اجرای آن، بسیار کمتر از بهایی‌ست که تاکنون با جان انسان‌ها پرداخته شده است.

تا زمانی که این بی‌تفاوتی ادامه دارد، ما تنها عزیزان‌مان را از دست نمی‌دهیم؛ بلکه اعتماد عمومی، امید اجتماعی و آینده‌ای را از دست می‌دهیم که می‌توانست انسانی‌تر، ایمن‌تر و روشن‌تر باشد.

کنارگذر تالش باید به یک مطالبه‌ی ملی تبدیل شود؛ نه فقط برای حفظ جان‌ها، بلکه به احترام انسان، عدالت و آینده.