نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
مهم‌ترین تهدیدی که در گزارش حاضر ، زبان تالشی را تهدید می کند، عدم فراگیری آن توسط کودکان است. عامل بقا و تضمین یک زبان ، فراگیری آن توسط کودکان به عنوان زبان مادری هست. زبان تالشی ، جزو ۴۰ درصد از زبان‌هایی هست که از نظام آموزشی بی بهره است. وظیفه فعالان ، پژوهشگران و گویشوران زبان تالشی در حفظ و اشاعه این زبان ، حائز اهمیت است. ما باید سخن گفتن با کودکانمان را در خانواده نهادینه کنیم. چند زبانه بودن ، نه تنها ایراد ندارد ، بلکه در ماهیت خود یک امتیاز برجسته ای محسوب می شود.
یادداشتی از حسن اسدنیا روزنامه نگار و فعال فرهنگی
تالشان نیوز : یونسکو (UNESCO) روز ۲۱ فوریه « مقارن با ۲ اسفند ماه » را به عنوان روز جهانی زبان مادری (International Mother Language Day) به ثبت رسانده است.
زبان مادری ، زبان گویا و ریشه دار ، عامل شکوفایی هنری ، منبع اصلی فولکلور ، شناسنامه و هویت یک قوم و یک ملت است. انتقال و اشاعه فرهنگ ها از نسلی به نسل دیگر از طریق زبان امکان پذیر است. مرگ زبان یعنی نابودی ادبیات و میراث تاریخی یک قوم .
زبان قوم تالش «تالشی» جزو ۲۵ خوشه زبان بومی در ایران هست که طبق ارزیابی اتنولوگ ، با داشتن گویشوران قابل قبول ، در معرض آسیب قرار دارد.
در معرض آسیب بودن زبان تالشی یعنی اینکه در آینده ای نه چندان دور با تغییر نسل ، زبان تالشی در خطر انقراض قرار خواهد گرفت و دانندگان و گویشوران آن در جامعه کم می شوند.
طبق بررسی های آماری ، وضعیت زبان تالشی در ایران ، با تهدیدهای جدی روبرو است. البته در زبان تالشی ، ظرفیت های نهفته ای وجود دارد که می توان از آن به عنوان فرصت ، استفاده کرد.
وضعیت فراگیری کودکان در زبان تالشی ، «نامناسب» است. استفاده از زبان مورد نظر در آموزش های رسمی ، « صفر » می باشد. تعداد زبانوران زبان تالشی « کم » هست اما نسبت جمعیت زبانوران زبان تالشی به کل جمعیت قومی تالش « قابل قبول » می باشد. قدرت زبان تالشی در ورود به رسانه ها « قابل قبول » بوده و نگرش جامعه زبانی به زبان تالشی، « مثبت » است.
مهم‌ترین تهدیدی که در گزارش حاضر ، زبان تالشی را تهدید می کند، عدم فراگیری آن توسط کودکان است. عامل بقا و تضمین یک زبان ، فراگیری آن توسط کودکان به عنوان زبان مادری هست.
زبان تالشی ، جزو ۴۰ درصد از زبان‌هایی هست که از نظام آموزشی بی بهره است. وظیفه فعالان ، پژوهشگران و گویشوران زبان تالشی در حفظ و اشاعه این زبان ، حائز اهمیت است. ما باید سخن گفتن با کودکانمان را در خانواده نهادینه کنیم. چند زبانه بودن ، نه تنها ایراد ندارد ، بلکه در ماهیت خود یک امتیاز برجسته ای محسوب می شود.
امروزه محتوای ادبی ، شعر ، طنز و نشر اخبار به زبان تالشی ، رونق چشمگیری دارد اما نیازمند توسعه و عقلانیت است. پژوهشگران ، تولید کنندگان حوزه فرهنگ و هنر و موسیقی ، خبرنگاران ، شاعران و نویسندگان ؛ باید با تولید آثار فاخر با بهره گیری از گنجینه تاریخ و تمدن قوم نجیب تالش و اشاعه و انتقال صحیح فرهنگ ، به اصالت و ماندگاری فرهنگ و زبان تالشی کمک کنند.
بهره مندی از رسانه های قوی ، کارآمد و نوین ، مدیریت آثار تولیدی در حوزه فرهنگ و هنر ، مطالبه گری قانونی و مسالمت آمیز ، در شرایط کنونی می تواند راهکاری ارزنده برای حفظ و پاسداست و اشاعه زبان و فرهنگ قومی تالش باشد.
مطابق بندهای سه گانه منشور زبان مادری سازمان یونسکو : « شاگردان مدارس باید تحصیلات رسمی خود را به زبان مادری خود آغاز کنند و همه دولتها موظف هستند که برای تقویت و آموزش زبان مادری کلیهء منابع، مواد و وسایل لازم را تولید و توزیع نمایند. برای تدریس زبان مادری باید معلم به اندازه کافی تربیت و آماده شود.»
دولت ایران با الحاق به چندین معاهده بین المللی ، حق آموزش زبان مادری را بدون هیچ قید و شرطی به رسمیت شناخته است.
در اصول ۱۵ ، ۱۹ ، ۲۲ و ۲۳ قانون اساسی به لزوم توجه به زبان مادری و قومی و برابری اجتماعی و فرهنگی تاکید است. در اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر حق تحصیل به زبان مادری در کنار زبان فارسی در مدارس تاکید شده است. اصل پانزدهم قانون اساسی میگوید: زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد. ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است. اجرای دقیق و کامل اصل ۱۵ قانون اساسی گامی مهم و بنیادین در مسایل مربوط به قومیت هاست. با این وجود اجراشدن این اصل تاکنون با چالشهای بسیاری همراه بوده است.
آموزش به زبان مادری ، حق همگانی مردم است. این موضوع مهم و حیاتی باید مورد توجه جدی و مطالبه گری قرار گیرد.
توسعه زبان مادری ، هویت قومی و مطالبات قومی و توجه به آن از سوی حکمرانان ، خدمت به وحدت ملی و انسجام اجتماعی و فرهنگی است و هرگز تهدید نخواهد بود و چه بسا به انسجام اجتماعی ، همدلی و وفاق ملی بیانجامد.